Amerikan Tabipler Birliği tarafından yayınlanan JAMA Neuology tıp dergisinde Covid-19 görülen hastalar üzerinde yapılan araştırma sonuçlarında, vürüsün şu ana kadar bildirilen yüksek ateş, öksürük, baş ağrısı gibi belirtilerinin yanında nörolojik semptomların da meydana geldiği ortaya çıktı. 

• Koordinasyon ve
• Konuşma bozukluğu.
• Beyinde kan dolaşımı bozukluğu,
• Bilinç bulanıklığı,
• Kas güçsüzlüğü, 
• Tat alma bozukluğu, koku alma bozukluğu,
• Görme bozukluğu,
• Sinir ağrısı,
• Uyku hali, sersemlik ve
• Koma, .... gibi.

 
Yayınlanan akademik makalede hastalarda saptanan nörolojik semptomlar;
Araştırma, salgının çıkış noktası olarak bilinen Çin'in Hubei eyaletinin yönetim merkezi ve en büyük şehri olan Wuhan kentinde Covid-19 salgınına yakalanan 214 hasta üzerindeki veriler incelenerek yapıldı.

Araştırmayı yapan uzmanlar hastalar üzerindeki nörolojik semptonları incelediğinde;

• Tüm hastaların %36’sında,
• Hastalığı ağır geçiren hastaların %46’sında
• Hastalıkla ilgili açıklanan yüksek ateş, öksürük, baş ağrısı gibi belirtilerle birlikte, bazı nörolojik semptomların görüldüğünü,
• Nörolojik semptomlarla beraber virüse yakalanan hastaların yüksek ateş, öksürük, başağrısı gibi fiziksel şikayetlerinin de devam ettiği ve hastaların bu durumdan yakındığını belirlediler.

214 hasta üzerinde yapılan araştırmalar ve elde edilen bulgular, tüm nörolojik belirtiler 2 uzman nörolog tarafından incelenerek doğrulandı.

Elde edilen verilerden 2 konudaki farklı görüşler üzerine çıkan anlaşmazlık,  üçüncü bir tarafsız uzman tarafından gözden geçirilerek istişare edildi, anlaşma sağlandı.

Nörolojik belirtiler 3 kategoriye ayrıldı:

• Merkezi sinir sistemi (CNS) belirtileri (baş dönmesi, baş ağrısı, bilinç bozukluğu, akut serebrovasküler hastalık, ataksi ve nöbet),
• Periferik sinir sistemi (PNS) belirtileri (tat bozukluğu, koku bozukluğu, görme bozukluğu, ve sinir ağrısı) ve iskelet kası yaralanması belirtileri.
• Bozulmuş bilinç, bilinç seviyesinin (uyku hali, sersemlik ve koma) ve bilinç içeriğinin (karışıklık, bulanıklık vd) değişimlerini içermekte.

 
 
Makalede, salgın sırasında çapraz enfeksiyondan kaçınmak amacıyla hasta sayısının minimum seviyede tutulduğu, hastaları en aza indirmek zorunda kalındığı ifade edildi.

Elde edilen verilerin, sinir sistemi bulgularının, teşhislerin hastaların öznel semptomları ve muayenelerindenden elde edilen sonuçların esas alınarak oluşturulduğu kaydedildi.
 
Araştırma sonuçları;

• SARS-CoV-2 virüsü, sinir sistemini, iskelet kas sistemini ve solunum sistemini enfekte edebilir.
• Şiddetli enfeksiyonu olanlarda, akut serebrovasküler hastalıklar, bilinç bozukluğu ve iskelet kası hasarı içeren nörolojik tutulum daha fazladır.
• Bu hastaların klinik durumları daha fazla kötüleşebilir, bu hastalar daha erken ölebilir.
• Bu çalışma COVID-19 pandemisinde, nörolojik belirtilerle ilgili farkındalığı artırmada yardımcı olacak önemli yeni klinik bilgiler sunmaktadır.
• Şiddetli COVID-19 virüsüne yakalanan hastalarda, hızlı klinik bozulmaların, hastanın durumunun ağırlaşarak kötüleşmesi ve ölüme neden olması gibi durumlarda, bütün bu gelişmelerin nörolojik semptomlardan kaynaklı bir olayla da ilişkili olabileceğini gözardı edilmemelidir.

 
 
Kaynak: jamanetwork.com
Yazarlar: Bo Hu, MD, PhD ( [email protected] ), Yanan Li, MD, PhD ( [email protected] ) Nöroloji Bölümü, Union Hastanesi, Tongji Tıp Fakültesi, Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Wuhan, 430022, Çin.