Kıbrıs Türkü’nün 1974 sonrası en acı olaylarından biri, bilindiği gibi 1995 Beşparmak Dağları yangınıdır.
Kuzey Kıbrıs’ın kıyı kısımları bilindiği gibi dağlarla uzantılıdır. Kıbrıs iklimi bilindiği gibi yazları kurak ve sıcaktır. Kimi zaman sıcaklık ortalamasının 40- 45 dereceye kadar ulaştığı olur.
Haliyle bu sıcaklık dağlık alanlarda belki ihmal, kusur veya aşırı sıcaklık dolayısı ile yangınlarla sonuçlanabiliyor. Geçmişe bakıldığında adada her yıl özellikle yaz aylarında küçük ve büyük çapta yangınların meydana geldiğini görmekteyiz.
27-29 Haziran 1995’te meydana gelen yangında;
8 bin 69 hektar alan tamamen yanmıştı. Bu yangın, batıdan doğuya doğru 25 km uzunluğunda, 5-6 km genişliğinde bir alanda etkili olmuştu. Yangına havadan destek ve müdahale için ise Türkiye'den 10 tane yangın uçağı bu büyük yangına müdahele için adaya gelmişti.
Bunun yanısıra BM helikopterlerinden de yardım desteği sağlanmıştı. Bilindiği gibi yangın helikopterleri, performansına göre, su dolu iken 450 km uçabilmektedirler. Bu taşıtlar yaklaşık 2 dk içerisinde 2500 litrelik suyu, havuzdan, gölden veya denizden su kabinleri ile doldurabilmektedir.
17 Mayıs 2020 tarihinde;
Kuzeyde gerçekleşen yangın, 1995 yangınından sonraki en büyük çaptaki yangınlardan biridir. 17 Mayıs günü, üç farklı yerde yangın baş gösterdi.
Yangın çıkan yerler;
Kormacit, Tepebaşı, Kalkanlı idi. Yaklaşık 5 bin hektar alan yangında kül oldu. Son iki günde ise adada yaklaşık 21 farklı yerde yangın çıktı. Ayni gün içerisinde Güney’de Limasol yolunda büyük bir yangın çıkmıştı. Güney Kıbrıs’ta ayni gün içerisinde çıkan yangınlarına müdahale yapıyordu.
Kuzeyde çıkan yangında ise 500 yaşındaki anıt ağaçlar da maalesef yanarak kül oldu..
Ancak yangından çıkarılarak sonuçları hep birlikte değerlendirmek gerekmektedir:
Bu büyük yangında bir ilk yaşandı. Türkiye'den yangına destek için gelen 3 helikopter (Rain14, Rain17, OR3127) yangın söndürme ve müdahelede görev aldılar.
Ayrıca Rum kesmine ait bir yangın helikopteri (CTP6), yine Rum kesmine ait bir yangın uçağı (FD2), tipi tek motor AT-802F, bu büyük yangına destek verdiler. İlk kez böylesi büyük bir yangında Güney’den Kuzeye destek gelmişti.
Aynı anda 5 hava taşıtı "görerek uçuş kaideleri’’ne (VFR) uygun olarak bir koordinasyon ve iş birliği içerinde yangın bölgesinde çalıştı. Burdaki tek gaye "yangını sorunsuz bir şekilde söndürmek"ti.
KKTC Sivil Havacılık Dairesi Hava Trafik Kontrolörleri, gereken hava trafik hizmetini en iyi şekilde ve ciddi bir koordinasyon içerisinde kusursuz yerine getirdiler. Güney’den gelen her iki hava taşıtı da yangın süresince Ercan Yaklaşma Kontrol ile sorunsuz temas ettiler.
CTP6 yangın helikopteri gün batımına kadar katkı koydu. Daha sonra bu helikopter, Kuzey’den sınırı geçerek son temas sonrası bölgeden ayrıldı.
FD2 (Forest Department) Air Tractor 802F, tek motorlu yangın uçağı da Larnaka Klafkos Klerides Havalimanı’ndan 4 kez köpük ve su alarak yangında müdahaleye katkı koydular.
Rain 14, Rain17, KA32 tip helikopterler ve OR3127, B429 tipi gözetleme helikopterleri ise yine gün batımına kadar yangına katkı koyup soğutma yaptılar.
Bu helikopterler adada bir gün konakladıktan sonra 18 Mayıs günü her şey kontrol altına alındıktan sonra adadan ayrıldı.
Ancak sonrasında da küçük çapta yangınlar yer-yer devam etti, bunlar ise itfaiye teşkilatı tarafından kontrol altına alındı.
Bu ve benzeri beklenmedik acil durumlarda (yangın, sağlık, doğal afet, insani yardım vs.) gerçekleşen/gerçekleşecek olaylarda, işe fanatizm /siyaset karıştırmadan birlikte çalışılmalıdır. Herkes bu ortak çalışmaya yeşil ışık yakmalıdır. Dayanışma günleri böyle günler içerisindedir.
Bizler ise doğaya zarar vermemek için kendi sorumluluk bilincimizde çevreyi kirletmeden, izmarit atmadan, ateş yakmadan çevreyi koruyarak ve gerekli tüm kurallara uyarak çevremizi korumalıyız.
Sonuç olarak;
Kuzey’de ivedilikle bu gibi acil durumlara anında müdahale etmek için gerekli tedbirler bekletilmeden alınmalıdır. Kurumların işlevselliği ve kurumsallaşması için gerekli adımlar, işe siyaset karıştırılmadan atılmalıdır.
Ortak kriz masaları kurulmalıdır. Gerekli protokoller ilgili birimlerle işlerin işlevselliği ve verimliliği için yapılmalıdır.
Yangın helikopterleri ve/veya yangın uçakları alınması için kararlar bekletilmeden gereken irade gösterilerek alınmalıdır.
Alınacak helikopter ve/veya yangın uçağı için hem insan kaynağımız, hem de uygun konaklama lokasyonumuz bu adada mevcuttur.
Unutulmamalıdır ki 1 dakika geç kalınmasının dahi telafisi yoktur...
Hep Birlikte Doğayı ve İnsanlığı Kurtarmayı Öğrenmeliyiz....
Saygı ve Sevgilerimle,
İzzet Derkan
www.izzetderkan.com
YORUMLAR