Tarih öncesine gidelim. Daha önceki makalemde de bahsetmiştim. Sektörel bazda gelişim, modernleşme İngiliz sömürge yönetimi yıllarında bizlere gelmiştir. Zaten İngilizlerin 1878 yılında Kıbrıs'ı alması ile bu süreç başlamıştır.
Ulaşım hayvanlar/atlar üzerinden bisikletlere, oradan 1905 tren ulaşımına, o noktadan 1907 ilk kara aracının Kıbrıs'a Limasol'dan üzerinden gelmesi ve haliyle toprak yollardan, patikalardan çakıl zeminlere geçilmesi ile hem ulaşım, hem de karayolunda bu yıllar içerisinde büyük ilerlemeler sağlanmıştır.
Aralık 1915 yılı ile RAF'in Royal Mail hava/deniz uçağı Mağusa ticaret limanına inmesi ile hava taşımacılığı da resmen başlamış oldu.
Sonraki adımlar pek kolay olmadı. Çünkü I. ve II. Dünya Savaşı başlamıştır. 1919 yılında ilk aktif toprak zeminden havalimanın yapılması, bu süreçten de anlaşılacağı gibi, savaş yıllarına hizmet ada üzerinden ve ada çevresinden verilmeye başlamıştır. Bu yıllar işte emperyalizmin, kapitalizmin ağır bastığı amaçlı yıllarıdır.
Askeri alanlardaki bu modernleşme toplumu tabiki gelişim ve çağdaşlaşma ile karşı karşıya getirdi.
Araçlara hızlı ulaşım, tren raylı sistemlerle toplu taşımacılık, inşaa edilen havalimanları bu hizmetler içerisinde yer almaktadır.
Örneğin kişisel araçların 1907 sonrası artış göstermesi, raylı sistemlerle kentten/kente ulaşım insanoğlunun yaşam koşullarında büyük kolaylıklar sağlamıştır.
1915 yılı Kıbrıs Havacılık Tarihi için doğuş, 1930 yılı Gelişme Dönemi" 1945-1956 savaş yılları ile bu dönem "Olgunluk Dönemi" olarak adlandırılabilir.
1963 Kanlı Noel olayları sonrasında artık ada ayrılmıştır.
1960-1974 yılına kadar RAF Nicosia, Lefkoşa Havalimanı olarak çalışmıştır. RAF askeri istasyonu ise RAF Agrotiri'ye taşınmıştır. RAF Nisosia'ya alternatif olarak yapılan ve 1940'lı yıllarda kullanılan RAF Tymbou (Ercan) ise 1956 yılına kadar Orta Doğu'ya hizmet etmiştir.
Peki 1974 yılından sonra ne yapıldı?
RAF Tymbou, Ercan Havalimanı ismine dönüştürüldü.
3 Şubat 1975 yılı itibarı ile Ercan Havalimanı devlet eliyle tüm engellemelere rağmen hava seferlerine hizmet vermeye başladı.
2002-2004 Yılları arasında Ercan'ın tadilatı sebebiyle 1985 yılında hizmete açılan Geçitkale Havalimanı'na gidildi. Yolcu hizmetleri ve Kule hizmeti Geçitkale'den, Yaklaşma ve Saha Kontrol hizmeti ise Ercan Havalimanı'ndan verilmeye devam edildi.
Netice olarak RAF Tymbou RAF Nicosia alternatif olarak yapılmıştır. Yine Baf Havalimanı ise Larnaka Glafkos Klerides Havalimanı'na alternatif olarak yapılmıştır.
Peki 1985 yılında alın teri ile yapılan Geçitkale Havalimanı şu an nerede?
Cevap, niteliksiz liberal politikalar sebebiyle ATIL DURUMDA.
Gelelim Hava Ulaşımına:
Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY), Kıbrıs Türkü'nün havacılıktaki yegane temsilcisiydi. Bugün gökyüzünde 103 ülkenin 103 bayrak taşıyıcı havayolu şirketi vardır. Ülke tanıtımlarına, ülke ekonomilerine, hava ulaşımına ve turizm sektörüne en büyük katkıyı sağlayan ülkelerin bayrak taşıyıcı şirketleridir.
KTHY, 1975-2010 yılları arasında gururla hava sahalarından geçişlerini sağlamış, binlece yolcumuzu emniyetli bir şekilde bir noktadan, bir noktaya ulaştırmıştır.
Maalesef 1990 yıllar sonrası ülke politikalarının değişmesi ile, havacılık sektöründe ülkemizde olumlu gelişmeler olmamıştır.
1983 yıllarında kuruma siyasetin girmesi ile KTHY siyasi rant kapısı olarak değerlendirilmiş, irtifa kaybetmeye başlamıştır.
Havacılıktaki gururumuzun Haziran 2010 yılında operasyonları durdurulmuş ve daha sonra tasfiyesi gerçekleşmiştir. KTHY, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) bayrak taşıyıcısı olması yanında, dünyaya açılan tek kapısı idi. Bu nedenle kayıp bir bayrak taşıyıcı “ŞİRKET”in batmasından öte, bir “ÜLKE”nin dünyayla ilişkisinin kesilmesi anlamına gelmektedir.
Bunu bu halka reva görenlerden, hesap sormadıktan sonra, yeni bir oluşum için tekrar ayağa kalkmadıktan sonra, KKTC de havacılık ve/veya ulaşımdan bahsetmek, abesle iştigaldir.
Ayni şekilde Geçitkale Havalimanı ise küresel liberal politikalar sebebiyle amaçlı olarak 2006 yılında gerilim hatlarının batı tarafı yaklaşma hattına projelendirilmesi ve bunun kabulü sonrasında bu havalimanı sivil hava ulaşıma teknik olarak kapatılmıştır.
2010 yılı liberal politikalara uyumlu olarak Ercan Havalimanı tekelleştirilmiştir.
Tüm bu projelere imza atanlar ve müsade edenler havacılık tarihinde kötü bir şekilde anılacaktır.
KKTC Hava Ulaşımı Nasıl ayağa kalkar?
1-Hava ulaşımın ayağa kalması ve kamu vicdanı için başta geçmişten hesap sorulması sektöre olan bir borçtur.
2-Hava ulaşımının tekrardan ayağa kalkması için ise yine siyasetten arındırılmış, kendi içinde kurumsallığı kazanmış, vatandaşlarında hisse sahibi olabileceği "Yeni Milli Havayolu"nun geçmişten de ders alarak kurulması. Yani yeniden "Güçlü Bir Havayolu".
3-Alın teri ile yapılan ve şu an atıl durumdaki Geçitkale Havalimanı'nın alternatif havalimanı olarak Sivil Havacılık'taki yerini tekrar alması.
4-Son olarak ise organik örgüt yapası ile "Güçlü Bir Sivil Havacılık "
Kaynaklar:
https://www.msmwire.com/yazarlar/editor-meryem-aktas/ctatca-kibris-turk-hava-trafik-kontrolorleri-dernegi-baskani-izzet-derkanla-ilklerin-kibabini-ve-kibrisin-hava-sahasini-konustuk/6/
https://www.msmwire.com/yazarlar/ctatca-baskani-yazar-izzet-derkan/kibristaki-ucak-kazalari-ve-tahrip-edilen-anit/13/
Derkan, İ (2015),History of Cyprus Turkish Aviation & Realities Book, pp1-300Derkan, Ì (2016), International Journal Of Research Science Management Similarities Of Air Craft Crashed in Cyprus Between Years in 1973-1988
YORUMLAR