Röportajımızın 2. Bölümü’ne Türk Hava Sahası’nda uzun yıllardır görev yapan, deneyimli 3 kadın Hava Trafik Kontrolörü ile devam ediyoruz.
Kadın Kontrolörlerimize Türk Hava Sahası’da göstermiş oldukları büyük efor ve özverili hizmetlerinden dolayı teşekkür ederiz.
Mehtap YÖNEL
Mehtap Yönel, 21 yıllık hava trafik kontrolörüdür ve halen Ercan Hava Trafik Kontrol Yönetim Merkezi’nde Saha Kontrol Ünitesi’nde görev yapmaktadır.
Ayrıca; Kıbrıs Türk Hava Trafik Kontrolörleri Derneği’nin ilk kadın başkanıdır.
İzzet DERKAN: Neden bu mesleği seçtiniz?
Mehtap YÖNEL: Hava Trafik kontrolörlüğünün dünyanın en zor mesleği olarak kabul edildiğini, ve bu meslekte çalışan kadınların hem anne, hem eş hem sosyal hayat içinde kadın olarak yer alabilmesinin çok zor olduğunun bilinci ile seçtim.
Bir hayalim olan Ercan Havalimanı’nda çalışma hayatım, 1998 tarihinde başlayıp bu güne kadar yüksek özveri ve çalışma disiplini ile I. Derece Hava Trafik Kontrolorü mevkiine kadar ulaşmış oldum.
Kadınların da en az erkekler kadar başarılı olabileceği, farkındalığı yüksek, planlama, hzlı karar verme ve hızlı sözel iletişim kurmada kendime güvendiğimden dolayı, çok severek yaptığım işimi iyi ki seçmişim.
İzzet DERKAN: KKTC’de hava trafik kontrolörü olabilmek için gereklilikler nelerdir?
Mehtap YÖNEL: KKTC ‘de hava trafik kontrolörü olmak için öncelikle Kamu Hizmet Komisyonu’nun belirlediği niteliklere sahip olmanın dışında, hızlı ve doğru karar verip akabinde uygulayabilme, pratik zekaya sahip olma, serin kanlı bir karaktere sahip olmak gerekir.
İzzet DERKAN: Kadın olarak bu görevde var olmak nasıl bir duygudur?
Mehtap YÖNEL: Kadın olarak bu meslekte var olmak hem kendim, hem hem cinslerim adına gurur verici olmakla birlikte, dünyada çok az kadına kısmet olmuştur.
Her ne kadar Hava Trafik Kontrolörlüğü çok bilinen bir meslek olmasa da, beni yeterince tatmin etmekte ve ülkem için bu görevde bulunduğumdan dolayı kendimle gurur duyuyorum.
KKTC ve Ercan hava trafik kontrol yönetim merkezinde uluslararası anlamda uçaklara hizmet vermek bir ayrıcalıktır.
Dolayısı ile Ercan Havalimanı’nın ve hava trafiğinin uluslararası temsiliyetinde, aktif olarak çalışmak tek kelimeyle muhteşem bir duygudur.
İzzet DERKAN: Mesleğin zorlukları nelerdir?
Mehtap YÖNEL: Hava Trafik Kontrolörluğü çok stresli ve sorumluluk isteyen bir meslektir. Vardiya usulü çalışıldığından dolayı özel ve sosyal hayatımızdan ödün vermek zorunda kalıyoruz. Özellikle anne olan kadın kontrolörler için bu çok daha büyük bir özveri gerektiriyor.
Normal memur gibi mesai çalıştığımız için uyku ve yemek düzenimiz olmadığı gibi, psikolojik olarak da asla hata kaldırmayan mesleğimizde, Ercan Havalimanina iniş kalkış trafikleri yanında hava sahamızı kullanarak geçen yüzlerce transit trafiğe hizmet vermekteyiz.
İşimiz gereği yüksek motivasyon, hızlı düşünme, 1 saniye gibi kısa bir sürede doğru karar verme gibi becerilerimizi, emniyeli şekilde pilotlara talimat vererek güvenli, hızlı ve düzenli şekilde yerine getirmeye çalışırız.
Ümit YABAN
Ümit YABAN, 15 yıldır Hava Trafik Kontrolörüdür. Halen Antalya Havalimanı’nda Kule Kontrolörü olarak çalışmaktadır.
İzzet DERKAN: Türkiye’de Hava Trafik Kontrolörü nasıl olunur?
Ümit YABAN: Bu sorunun iki yanıtı bulunmaktadır. Birincisi Anadolu Üniversitesi , Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesinde 1+4 yıllık Hava Trafik Kontrol bölümünde lisans eğitimi almak ikincisi, Devlet Hava Meydanlarının, belli fakültelerinden lisans eğitimi alıp mezun olmuş gençlere verdiği yaklaşık 2 yıl süren meslek eğitiminden geçmek.
Ben meslek tercihimi yaptığımda, henüz 18 yaşıma yeni girmiştim.. “Delikanlılık çağı” da diyebileceğimiz, toy zamanlardı. Ama ciddi bir yola çıkmak vakti de gelmişti.Liseyi bitirdiğim dönemde, büyük bir tutkuyla matematik okumak istiyordum.
Bir akşam, uçak teknisyeni olan bir yakınımızın ziyaretinde, hayatımda ilk kez “Hava Trafik Kontrolörlüğü” diye bir meslek duydum. 1998’den söz ediyoruz, mesleği internetten araştıracak günler değildi!
Okula gidip, sorup anlamak istedim. Anlatılanlar, bende büyük bir heyecana ve ilgiye neden oldu. Okulda gördüğüm uçaklar, Anadolu Üniversitesi’nin kendisine ait meydanındaki kule tarif edilmez, bambaşka bir dünyaydı.. Büyük bir coşku ve hayranlıkla okuldan ayrıldım. Ne var ki, matematik sevdam tükenmemişti. Özel yetenek sınavlarını sükunetle geçebilmemi, buna bağlarım. Her ne kadar büyülenmişsem de, kazanma hırsı ve bu mesleği elde etme duygusuyla girmemiştim sınavlara.
Biz “sınav kuşağı” idik, herhangi bir sınava, girmesek olmazdı! Neredeyse spor olsun, kendimizi deneyelim diye bile girerdik sınavlara! Herhangi bir ön beklenti ile girmediğim bu sınavda başarılı olunca mesleki eğitimim başladı. Size, büyük tutkular ve heveslerle bu mesleği seçtiğimi söyleyebilmek isterdim, ama 18 yaşına yeni girmiş bir genç insanın, böylesine bilinçli ve ısrarlı bir seçim yapmış olduğunu söylemek, çok az bilinen hatta neredeyse bilinmeyen bir meslek için zor.
Sınavda elde ettiğim başarının büyüsü ve ailece verilen karar.. İşte benim meslek seçim hikayem.
Eğitimime, 1998 yılında İngilizce dil hazırlığı okuyarak, 1999 yılında da hava trafik eğitimine (o zamanki ismi Sivil Havacılık Yüksek Okulu olan fakültemde) başladım.
Eğitim hayatımın en gururlu kısmı ise; Türkiyenin ilk kadın Hava Trafik kontrolörü Sayın Nazmiye Göyük’ün öğrencisi olmaktı. Bunu eklemeden, rahmetli hocamı saygıyla anmadan geçemedim.
Meslek hayatına ise 2004’te Antalya Havalimanı’nda başlamış olmama karşın, 1999 yılından bu yana hava trafik mesleği ile içli dışlıyım. Dolu dolu, 15 senedir, DHMİ’de mesleğimi yapmaktayım.
İzzet DERKAN: Bu önemli meslekte kadın olarak görev almanın zorlukları nelerdir?
Ümit YABAN: Hava Trafik Kontrolörlüğü’nün dünyada en stresli meslekler sıralamasında üst sıralarda yer aldığı yadsınamaz bir gerçek.
Çalıştığımız zaman dilimindeki stres ölçülebilse, eminim çoğu insanın baş edemeyeceği bir düzeyde çıkacaktır. Kanımca, bu kadar yüksek strese bağlı salgılanan adrenalin belki de dopamin kişiyi uzun vadede çok da sağlıklı kılmayacaktır.
İşin doğası gereği, cinsiyetten bağımsız, yani hem kadın hem erkek için aynı stres koşulları geçerlidir. Başarı göstermek için ise fiziksel güç gerekmediğinden cinsiyet önemsizdir.
Fakat sosyal hayatta, kadının bir de anne rolü ve üzerindeki diğer sorumluluklar, mesleğimizi kadınlar için erkeklere nazaran daha güç bir meslek haline getirmektedir.
Sürekli gelişen ve yenilenen teknolojiye uyum sağlama mecburiyeti, yaşla birlikte uzayan tepki süreleri ve konunun buna asla toleransı olmayan hassasiyeti ve benzeri unsurlara karşın, emeklilik yaşı herhangi başka bir memurla aynıdır.
Uzun vaadede, orta yaşı geçmiş çok sayıda kontrolörün aktif trafikte çalışmasının düzeltilemez hatalara yol açacağı kaygısını yaşıyorum.
Mesleğimin doğasından kaynaklanan zorlukları ve riskleri bir yana bırakılırsa, severek yapılacak bir iş olduğunu düşünüyorum.
Kişinin hayatından, sağlığından, düzenli uykusundan özveride bulunarak, aile yaşamına bile yansıyacak stres ve yaşam düzenine karşın, ben, bir gün bile işe giderken mutsuzluk duymadım.
Biz havacı kadınlar, Sabiha Gökçen’in torunları olarak, Atamızın; “İstikbal göklerdedir” söyleminden güç alarak, aşkla, mutlulukla, vatanımızı zarara uğratmadan, hak yemeden, mesleğimizi icra ediyoruz.
Buket ADAHAN
Buket Adahan, 14 yıllık Hava Trafik Kontrolörü’dür. Halen Ercan Hava Trafik Kontrol Merkezi’nde Yaklaşma Kontrol Ünitesi’nde görev yapmaktadır.
İzzet DERKAN: Neden bu mesleği seçtiniz?
Buket ADAHAN: İlk olarak bu meslekle geçici bir görev sırasında tanıştım. 6 ay kadar çalışıp bu mesleğin ne olduğunu, nasıl çalışıldığını öğrendikten sonra geçici görevimden ayrılmak zorunda kaldım.
6 ay kadar sonra bu göreve münhal açıldığını öğrenince hemen başvurdum ve bu işle yollarım tekrar birleşmiş oldu.
Bu mesleği çoğu kişi gibi bilmiyordum, şu anda tanıtımlar yapıldığı halde çoğu kimse bizi terminalde, bir havayolunda çalıştığımızı düşüncelerinde canlandırıyorlar. İnşallah zamanla mesleğimiz daha çok tanınır.
Çok zevkli bir iş , sadece siz ve pilotlar. Yaptığınız işten mutluysanız bu size yeter, ben bu işi yaptığım için mutluyum.
İzzet DERKAN: KKTC’de hava trafik kontrolörü olabilmek için gereklilikler nelerdir?
Buket ADAHAN: Bizde bu işi yapabilmek için eleme sınavlarını geçtikten sonra Türkiye’de gönderildiğimiz hava trafik kontrol kursunu başarı ile bitirmek birinci şarttır.
Ardından amirlerimizin gerçekleştirdiği sınavlarda başarılı olduktan sonra aktif olarak bu ayrıcalıklı işi yapmaya başlıyorsunuz.
İzzet DERKAN: Mesleğin zorlukları nelerdir?
Buket ADAHAN: Mesleğimizin zorlukları.. Her meslekte olduğu gibi bizde de vardır. En önemlisi, işimiz çok riskli meslek grupları arasında yer almaktadır.
Yapılacak hatalar canlara mal olabiliyor, bu yüzden her zaman çok dikkatli olmalısınz. Her zorlukta hızlı bir şekilde çare üretmelisiniz.
İzzet DERKAN: Kadın olarak bu görevde var olmak nasıl bir duygudur?
Buket ADAHAN: Bir kadın olarak bu meslekte olmak, evli ve çocuklu olduğunuz zaman evdeki iş yüküyle birlikte, vardiyalı çalışmanın verdiği yorgunlukla birleştiği zaman çok zor durumlar ortaya çıkabiliyor.
Meslek için cinsiyetin farkı, zorluğu olmadığını düşünüyorum.
Ancak dediğim gibi ev sorumluluğu ve anne olduğunuzda zorlanmıyorum dersem yalan olur. Çocuklarınızın size ihtiyacı olduğu her durumda yanlarında olamıyorsunuz, geceleri nöbette olduğunuzda çocuklar ne yazık ki daha huzursuz olabiliyorlar.
Ancak işinizi, mesleğinizi seviyorsanız üstesinden gelebiliyorsunuz. Ayrıcalıklı ve zor bir görev....
Türk Hava Sahası’nın Kadın Kontrolörlerine makalemize katkılarından dolayı teşekkür eder, bu önemli görevlerinde emniyetli çalışmalar temenni ederiz...
Türk Hava Sahası’nın Kadın Kontrolörleri'yle gerçekleştirdiğimiz röportajımızın ilk bölümünü link üzerinden okuyabilirsiniz. https://www.msmwire.com/yazarlar/eski-ctatca-baskani-havacilik-tarihi-yazari-izzet-derkan/turk-hava-sahasinin-kadin-kontrolorleri-1/23/
YORUMLAR